memory never die [ યાદ સદાબહાર ]

મિત્રો ,શુભ સવાર.

 આજનો બ્લોગ લખવાની શરૂઆત કરતા પહેલા મગજમાં કેટ કેટલી ભૂતકાળની યાદો છેલ્લા બે દિવસથી મમળાવતો રહ્યો છું, યસ નાનપણની જ યાદો , વીર વિઠ્લદાસ ચંદન સ્ટ્રીટ , ત્યારે સમય પણ કેવો હતો, મમ્મી [ બા ]  લાજ કાઢતા, પપ્પા [ બાપુજી ] સામે એક શબ્દ બોલવાની હિમ્મત ન થાય. પાંચ પૈસા ની પીપર , સંતરા પીપર, જીરાગોળી, નાનકડી ગોળ સફેદ કાળા ચટ્ટા પટ્ટા વાળી ઠંડી પીપર , એકદમ નાનકડા ગોળ બિસ્કીટ જેના ઉપર રંગબેરંગી ક્રીમનું ટોપિંગ હોય , જે પહેલા ખાઈ જઈએ , ક્રીમ વાળા બિસ્કીટમાંથી પહેલા ક્રીમ ચાટી જવાનું, આઠ આનાનું દહીં લાવતો અને એક રૂપિયાનું દૂધ. ચાર આનાની ચા ની પડીકી , પંદર પૈસા નાં ચાર સમોસા સ્કુલની બ્હાર બહુ ખાધા , યાદ છે મને કે સ્કુલની બાજુમાં જ એક માળો બાબુ ભુવન જ્યાં પહેલે માળે હું  નર્મદાબેન ને ત્યાં બાલમંદિર માં જતો. [ છ વર્ષ હશે ત્યારે , કદાચ ] નાક વહેતું હોય અને બા સેફટીપીન સાથે એક રૂમાલ ખિસ્સા પર લગાડી આપે. તેલ નાખેલા ચપ્પટ વાળ અને આંખમાં કાજળ , મારા માથે પણ કાળો ટીકો કર્યાનું યાદ છે. બાળમદિરમાં સેવ મમરા નાનકડી એલ્યુમીનીયમની ડીશ માં આપતા. ત્યાર બાદ જ્યાં રહેતા એ જ મકાન ની સામે સ્કુલ શેઠ પેરાજ પદમશી મ્યુનીસીપલ ગુજરાતી શાળા. વડગાદી , ગુજરાતી માધ્યમ . કાળા રંગનું બોર્ડ , જે સમય જતા એક તરફ નમી ગયું હતું. અને સમયાંતરે સ્કુલ પણ બંધ થઇ ગઈ. લોકો મુંબઈ થી પ્રા માં રહેવા ચાલ્યા ગયા અને મસ્જીદ બંદર વેપારનું હબ બની ગયું.એ જ સ્કુલ માં ભણવાનું શરુ કર્યું. ઘર સામે જ હતું એટલે ક્યારેક ચાલુ સ્કુલે ઘરે આવીને પાણી પી ને પાછા સ્કુલમાં ભાગી જતો.સાતમી સુધી ત્યાં ભણ્યો પછી સાજન ભાઈ મહેર અલી સ્કુલ , ત્યાર બાદ કચ્છી વિશા ઓસવાલ સ્કુલ અને છેલ્લે બાબુ પન્નાલાલ પુરણચંદ જૈસન હાઈસ્કુલ , તાંબા કાંટા. આજેય સ્કુલ નું મકાન અડીખમ છે અને સ્કુલ ખાલીખમ.
દિવાળી નાં દિવસોમાં રંગોળી અને ફટાકડા ખુબ વેચ્યા , ચોપડા પૂજન વખતે દસ પૈસા અને ચાર આનાની લક્ષ્મી નાં ફોટા વેચતો, લોકો ચાર આનાના પંદર પૈસા આપી ને ચાલ્યા જતા. અને હું દસ પૈસા માટે પાછળ દેડતો.આઠ રૂપિયાના ચપ્પલ અને એક રૂપિયામાં મોટા ઓટલા વાળા મકાન પર ગણપત પાસે વાળ કપાવતો. શંકર નાં મંદિરે રોજ દૂધ ચઢાવવા બા અચૂક મોકલે , ઘરમાં ગમે તેટલું દૂધ આવે એક નાનકડી વાટકી ભગવાન ની અલગ રાખીતી. ક્યારેક મંદિર ન જવાય તો વાટકી માં રાખેલું દૂધ બપોર પછી હું પી જતો.
કેવા હતા દિવસો..આપણા ઘરે ભાવતું ન બન્યું હોય, ત્યારે બાજુવાળા માસીના રસોડામાં હકપૂર્વક ઘૂસીને દાળભાત ખાઈ શકાય એવા પાડોશી હતા. કહ્યા વગર જેને ઘરે ધામા નંખાય એવા દોસ્તો હતા. વાઈફાઈ નહોતું અને ઘાઈઘાઈ પણ નહોતી.સંતાનો માબાપને એ.ટી.એમ. મશીન નહોતા ગણતા અને સંતાનો માબાપના આધારકાર્ડ બનતા.ઘરમાં ઉમ્મરલાયક નોકરને રામુ નહી, પણ રામુકાકા તરીકે બોલવામાં આવતા.
રમવા માટે સાચા મિત્રો હતા, ફેસબૂક ફ્રેન્ડઝ નહીં.બાળકોની પીઠ ભારેખમ દફતર ઉઠાવવા માટે બની છે એ જ્ઞાનનો સદંતર અભાવ હતો.માણસના મનમાં..અને બહારની હવા બંનેમાં..પ્રદૂષણ ખૂબ જ ઓછું હતું.
અમારી ગલીની બાજુમાં દરિયાસ્થાન સ્ટ્રીટ , ખાઉધરા ગલી , ભીખુ ભાઈ ભજીયા વાળા , મહેશ ની દાબેલી , શંકર ની પાણીપુરી અને અન્ના નાં ઢોસા. ત્યાં જ બાજુમાં  દેવજી પ્રેમજી નો માળો , સ્કૂલ મિત્ર મનીષ  અને કનુ આમને ત્યાં પણ બહુ ધામા નાખ્યા , મનીષ નાં ઘરે એમના અન્નપુર્ણા જેવા મમ્મી કુસુમબેન એમના હાથની રસોઈ આજ સુધી યાદ છે. મસાલા વાળી ચા , આહ..વાહ..ખાખરા ,મુગળી,મિત્રો નાં  બિલ્ડીંગ માં ચાલીમાં સુઈ જવું.ગણપતિ , નવરાત્રી ચાંદીનો ગરબો , વહાણમાં નવદુર્ગા,લગભગ ચાલીસ કિલો ચાંદીનું માતાજીનું છત્ર,  કનુ મનીષ સાથે કલાકો બારીએ બેસી ગપ્પા મારવા.ચાલીમાં રહેતા દરેક ને જોઈ ત્યારે કવિતા બનાવેલી.
  
જલ સે પતલા  ગોપાલ હૈ [ કડકો ] વીરેન્દ્ર ભૂમિ સે ભારી [ જાડિયો 

જોખમ અગન સે તેજ હૈ..મંજુલા કાજલ સે કારી.

ટૂકમાં, એ જમાનામાં ફોટા ભલે  બ્લેક એન્ડ વ્હાઈટ હતા..પણ દોસ્તો..એ જમાનાની યાદો હજી પણ કલરફૂલ છે
લોકો કહે છે કે ભૂતકાળ યાદ કરીને શું ફાયદો હંમેશા આગળનું વિચારાય અને હું માનું છું કે ભૂતકાળ તમને હંમેશા જમીન પર રાખે છે. તમે ગમે તેટલા મોટા થાવ ક્યારેક એકાંતમાં કે અરીસા સામે ઉભા રહી ભૂતકાળ ને યાદ કરી જો જો , તમે જે હશો એનું ક્યારેય અભિમાન નહિ આવે. મુકદ્દર કા સિકંદર માં અમિતાભ નું એક દ્રશ્ય છે. અમિતાભ બચ્ચન પાસે અઢળક રુપયા , ફેમ આવી જાય છે અને આલીશાન ઘરમાં રહે છે ત્યારે ઘરનો નોકર કબાટમાંથી અમિતાભનો ફાટેલો જુનો કોટ કાઢી કહે છે કે સાહેબ આનું શું કરું ? અને અમિતાભનો મિત્ર કહે છે ફેંકી દે , ત્યારે અમિતાભ કહે છે નહિ , ઇસે મત ફેંકના સંભાલ કર રખના , યે તો મેરી ઔકાત હૈ , ઇન્સાન કિતના ભી બડા હો જાએ ઉસે અપની ઔકાત કભી નહિ ભૂલની ચાહીએ. એમ ગમે તેટલા મોટા થાવ ભૂતકાળ ભૂલવો ન જોઈએ , જોકે બધાના ભૂતકાળ એક સરખા ન હોય સોનાનો ચમચો લઈને જન્મેલા ઘણાં ફકીરો ને મેં જોયા છે. 
યાદો વિષે આટલું બધું લખવાની ઈચ્છા આજે રોકી નહિ શક્યો , મિત્રો યાદ તો દરવાજા , બારી બારણા બંધ કરો તોય સૂર્ય પ્રકાશ ની જેમ એકાદ નાનકડી તિરાડમાંથી આવી જાય , અને મનના દરેક ખુણાઓને અજવાળી જાય અને ક્યારેક આંખોના ખૂણા ભીંજવી જાય. ઘણું ઘણું સંકળાયેલું હોય છે યાદોની સાથે. અને એના જ સહારે જીવી જવાની મઝા આવે છે. ક્યારેક જુના મિત્રો ભેગા થાય તો એકની એક વાત એકવીસ વખત નીકળે તોય પચીસ વખત હસવું આવે.
બસ આજે કલમ ને અહિયાં જ વિરામ આપું છું.  
યાદ ને આવવાનું કોઈ કારણ ન હોય અને યાદ માટે કોઈ ફરિયાદ ન હોય , યાદ તો ફરી ફરી યાદ આવે..ગમે ત્યારે ગમે ત્યાં..અને ગમે તે ઉમરે.
સમજે તે સમજદાર.   

 

Friends,
good morning.

 Before I start writing today's blog, I have been reminiscing about the past for the last two days, the memories of my childhood, Veer Vithaldas Chandan Street, what was the time like then, mommy [ba] shy, dare to say a word against daddy [bapuji] Does not happen. Five paisa peppers, orange peppers, cumin balls, a small round white pepper with a black and white stripe, a very small round biscuit with a colorful cream topping on it, which should be eaten first, licking the cream first from the cream biscuit, eight anna and a handful. Rupee milk. I ate a lot of tea of ​​four annas, four samosas of fifteen paisa outside the school. [When he's six years old, maybe] the nose is runny and Ba puts a handkerchief with a safety pin on his pocket. Oily flattened hair and soot in the eyes, I also remember having black spots on my head. Save mamara in kindergarten giving in a small aluminum dish. Then School Seth Peraj Padmashi Municipal Gujarati School in front of the same building where he lived. Vadgadi, Gujarati medium. The black board, which had leaned to one side over time. And from time to time the school also closed. People moved from Mumbai to Pra and Masjid Bunder became a hub of trade. He started studying in the same school. It was in front of the house so sometimes the running school would come home and drink water and run back to the school. After studying there till 7th, Sajan Bhai Maher Ali School, then Kutchi Visha Oswal School and finally Babu Pannalal Puranchand Jaisan High School, Tamba Kanta. Today the school building is in Adikham and the school is empty.
In the days of Diwali, rangoli and firecrackers were sold a lot, during the book pujan, ten paisa and four annas of Lakshmi were sold, people gave fifteen paisa of four annas and left. And I would look back for ten paise. I used to cut my hair near Ganpat on a house with slippers of eight rupees and a big attic for one rupee. Ba invariably sends milk to Shankara's temple every day, keeping as little milk as he can in the house, keeping a small bowl separate from the Lord. Sometimes if I didn't go to the temple, I would drink the milk kept in the bowl in the afternoon.
What were the days like that..when there was no price in our house, there were neighbors who could enter the kitchen of the aunt next door and eat dal rice. There were friends who camped at home without saying. There was no WiFi and there was no hustle and bustle. The machine was not counted and the children became the Aadhaar card of the parents. The elderly servant in the house was not called Ramu, but Ramukaka.
There were true friends to play with, not Facebook friends. The backs of the children were made to carry heavy loads. There was a complete lack of knowledge. In the mind of man..and in the outside air..pollution was very low.
Next to our street is Daryasthan Street, Khaudhara Gali, Bhikhu Bhai Bhajiya Wala, Mahesh's Dabeli, Shankar's Panipuri and Anjyanna's Dhosa. Devji Premji's nest, Smikul Tra Manish and Kanu camped there too. At Manish's house, his mother Kusumben, like Annapurna, has not eaten his hand cooking till now. Spicy tea, ah..wow..Khakhara, Mughli, sleeping in the chali in the building of friends. Ganapati, Navratri silver pride, Navdurga in the ship, Mataji's umbrella of about forty kilos of silver, sitting at the window for hours chatting with Kanu Manish. Made a poem when looking at.
  
Jal se patla gopal hai [kadko] virendra bhoomi se bhari [jadio]
Jokham agan se tez hai , manjula kajal se kaari.

In short, even though the photos of that era were black and white..but friends..the memories of that era are still colorful
People say that the benefit of remembering the past is always to think ahead and I believe that the past always keeps you on the ground. No matter how big you get, sometimes standing in solitude or in front of a mirror and remembering the past, you will never be proud of who you are. There is a scene of Amitabh in Muqaddar Ka Sikandar. When Amitabh Bachchan earns a lot of money, fame comes and he lives in a luxurious house, the house servant removes Amitabh's torn old coat from the closet and says, "Sir, what should I do about this?" And when Amitabh's friend says throw it, then Amitabh says no, take care of throwing it, that is my ability, no matter how big a person gets, he should never forget his ability. No matter how big the past, one should not forget the past, although not all have the same past, I have seen many fakirs who were born with a golden spoon.
The desire to write so much about memories could not be stopped today. Friends, if you remember, close the doors and windows, the sun will come out of a small crack like light, and every corner of the mind will be illuminated, sometimes the corners of the eyes will get wet. A lot has to do with memories. And it is fun to live with that. Sometimes when old friends get together, one thing comes out twenty-one times and one laughs twenty-five times.
I just pause the article here today.
There is no reason to remember and there is no complaint for remembrance, if there is remembrance, it will be remembered again and again.

Understandably sensible.

google translate.